Podstawa programowa edukacji wczesnoszkolej

I etap edukacyjny: klasy I-III

Zapoznanie się z podstawą programową uważam za kluczowe jeżeli za cel obrałam sobie eksplorowanie obszaru wiedzy związanego z moją grupą docelową, tj. dzieci w wieku od 6 do 10 lat. Analiza programu nauczania pozwoli mi na przynajmniej częściowe zrozumienie możliwości i predyspozycji dzieci w tym wieku. 
Wciąż szukam odpowiedzi na pytanie: czy na wczesnym etapie nauczania kształtowanie sztuki kaligrafii może być łączone i wzbogacane o naukę ortografii?


Cele kształcenia - wymagania ogólne

Celem edukacji wczesnoszkolnej jest wspomaganie dziecka w rozwoju intelektualnym, emocjonalnym, społecznym, etycznym, fizycznym i estetycznym. Ważne jest również takie wychowanie, aby dziecko w miarę swoich możliwości było przygotowane do życia w zgodzie z samym sobą, ludźmi i przyrodą. Należy zadbać o to, aby dziecko odróżniało dobro od zła, było świadome przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz rozumiało konieczność dbania o przyrodę. Jednocześnie dąży się do ukształtowania systemu wiadomości i  umiejętności potrzebnych dziecku do poznawania i rozumienia świata, radzenia sobie w codziennych sytuacjach oraz do kontynuowania nauki w klasach IV–VI szkoły podstawowej.

Moje wnioski: Przedstawione wyżej wymagania i cele kształcenia dzieci w klasach od I-III są moim zdaniem wystarczająco dużym wyzwaniem dla tych uczniów. Program stawia na piedestale wyrabianie u najmłodszych swobodnej adaptacji do życia w grupie, radzenie sobie w każdej sytuacji, umiejętność komunikowania się na co dzień etc. Ponieważ najważniejszą i najskuteczniejszą formą nauki w tym wieku jest zabawa, dzieci powinny brać udział w licznych zabawach asocjacyjnych, dzięki temu uczą się pracy w grupie, porozumiewania się itd. Tym samym zastanawiam się, gdzie znalazłoby się tutaj miejsce na naukę ortografii? 

Treści nauczania

Edukacja polonistyczna

Wspomaganie rozwoju umysłowego w zakresie wypowiadania się. Dbałość o kulturę języka. Początkowa nauka czytania i pisania. Kształtowanie umiejętności wypowiadania się w małych formach teatralnych.

Uczeń kończący klasę I:

1) W zakresie umiejętności społecznych warunkujących porozumiewanie się i kulturę języka:

• obdarza uwagą dzieci i dorosłych, słucha ich wypowiedzi i chce zrozumieć, co przekazują; komunikuje w jasny sposób swoje spostrzeżenia, potrzeby, odczucia;
• w kulturalny sposób zwraca się do rozmówcy, mówi na temat, zadaje pytania i odpowiada na pytania innych osób, dostosowuje ton głosu do sytuacji, np. nie mówi zbyt głośno;
• uczestniczy w rozmowie na tematy związane z życiem rodzinnym i szkolnym, także inspirowane literaturą;

2) W zakresie umiejętności czytania i pisania:

• rozumie sens kodowania oraz dekodowania informacji; odczytuje uproszczone rysunki, piktogramy, znaki informacyjne i napisy;
• zna wszystkie litery alfabetu, czyta i rozumie proste, krótkie teksty;
• pisze proste, krótkie zdania: przepisuje, pisze z pamięci; dba o estetykę i poprawność graficzną pisma (przestrzega zasad kaligrafii);
• posługuje się ze zrozumieniem określeniami: wyraz, głoska, litera, sylaba, zdanie;
• interesuje się książką i czytaniem; słucha w skupieniu czytanych utworów (np. baśni, opowiadań, wierszy), w miarę swoich możliwości czyta lektury wskazane przez nauczyciela;
• korzysta z pakietów edukacyjnych (np. zeszytów ćwiczeń i innych pomocy dydaktycznych) pod kierunkiem nauczyciela;

Moje wnioski: Program nie przewiduje nauki ortografii, ponieważ najpierw dziecko powinno poznać wszystkie litery alfabetu i używać ich w krótkich prostych wyrazach. Rozwijanie grafomotoryki i kształtowanie sztuki kaligrafii jest na tym etapie nauczania wystarczającym wyzwaniem dla ucznia. Gdyby dołożyć do programu naukę zasad ortografii (nawet w niewielkim zakresie) mogłoby być dla dziecka zbyt dużym obciążeniem. 

Źródło: http://bip.men.gov.pl/men_bip/akty_prawne/rozporzadzenie_20081223_zal_2.pdf